Categorie: Ervaringsverhalen

De ouders van Sam (jongen, 13 jaar) en Noor (meisje, 15 jaar) zijn onlangs gescheiden. Hun vader en moeder wonen 15 minuten van elkaar vandaan. Iedere vrijdag fietsen Noor en Sam van hun vader naar hun moeder, en andersom. In dit artikel geven Noor en Sam andere ouders tips. Hoe zorg je dat kinderen geen last krijgen van een scheiding?

Wonen in twee huizen

Sam en Noor zagen de scheiding van hun ouders aankomen. Ze sliepen allebei al een tijdje apart en er waren regelmatig discussies over kleine dingen. Sam vertelt: “Een scheiding heeft impact op je leven. Je hebt ineens twee huizen. Het wisselen tussen die huizen is het meeste waar ik last van heb. Dat je op vrijdagmiddag denkt: oh, shit. Ik moet nu nog mijn tas inpakken en nog 15 minuten fietsen. Ik ben al veel te vaak iets vergeten en dan moest ik snel terug fietsen. Het is echt niet leuk om een kwartier terug te fietsen, als je bijvoorbeeld je tandenborstel bent vergeten.”

Duidelijke afspraken maken

Sam en Noor vertellen ons dat het belangrijk is om tijd te nemen om te wennen aan de nieuwe situatie. “Papa en mama hadden een appartement gehuurd. Ze gingen wisselen van woonplek, waardoor wij als kinderen in hetzelfde huis konden blijven. Zo konden wij op onze vertrouwde plek blijven wonen”, vertelt Sam. Noor vult hem aan: “Dat was voor ons fijn. Je kunt zo langzaam aan het idee van één ouder in je huis wennen. Ook kon mijn moeder daardoor goed nadenken over het huis dat ze wilde gaan kopen.” Sam is het met haar eens. “Mama en papa hebben het goed geregeld. In een rustig tempo. Dat was heel fijn.”

Tips voor ouders

“Het is belangrijk dat afspraken duidelijk zijn. Ik vond het fijn om precies te weten wanneer papa er was en wanneer mama er was. Als er geen duidelijke afspraken zijn, dan is het nog steeds niet goed geregeld.” Noor heeft een goede praktische tip voor ouders met kinderen die willen gaan scheiden: “wissel van huis op de vrijdag. Dan kun je eerst nog in het weekend leuke dingen met elkaar doen. Als je op zondag wisselt, moet je gelijk op maandag naar school en dat is niet fijn.”

Contact met beide ouders

Volgens Noor en Sam is het goed voor kinderen om beide ouders even vaak te zien, tenzij een kind dat zelf liever niet wil. “Het is heel fijn dat onze ouders nog goed met elkaar praten. We hebben ook nog een keer samen gegeten. Ze zijn nog vrienden.” Noor is het daarmee eens. “Papa en mama hebben afgesproken om verjaardagen van ons samen te vieren. Dat is wel fijn. Dan is het niet dat als ik bij mama ben, dat papa dan niet komt.”

Openheid naar de kinderen toe

Ga altijd in gesprek met kinderen geven Noor en Sam als tip. Betrek hen in de afspraken die je maakt, want het heeft namelijk ook gevolgen voor hen. Zo zegt Noor: “Je moet er met je kinderen open over praten. Als ik ergens mee zat, kon ik het gewoon zeggen tegen papa en mama. Dat was heel fijn.” Sam zegt: “Wat ik slim vond is dat papa en mama ons om advies vroegen bij het maken van de afspraken. Het is fijn als je zelf het gevoel hebt dat je mee kan bepalen in verschillende dingen. Zo heb ik tegen papa en mama gezegd dat ze dicht bij elkaar moesten gaan wonen, zodat ik niet drie kwartier hoef te fietsen en nog naar m’n vrienden kan. Daar hebben ze goed naar geluisterd.” Noor sluit zich aan bij Sam. “Voordat ze alles tekenden, de formulieren, lieten ze mij en Sam alles lezen. Ze vroegen of wij het goed vonden wat zij hadden besloten. Dat waren dan regels over kleine dingen. Bijvoorbeeld dat ze heen en weer zouden rijden, als we spullen vergaten. Dan hoefden wij niet te fietsen. Dat was fijn.”

Hulp van anderen

Noor kreeg tijdens de scheiding hulp van schoolmaatschappelijk werk. “Ik merkte op school dat ik mijzelf soms niet goed kon concentreren en dat ik er met mijn hoofd niet bij was. Toen heeft mama aan mijn mentor gevraagd of ik met iemand van school kon praten. 1 keer in de week kreeg ik een gesprekje. Het hielp wel, omdat ik toen met iemand anders kon praten over waar ik last van had. Dat is toch anders dan met je ouders. Ik denk dat ze dat goed hebben geregeld.”

Noor en Sam zijn blij met hoe hun ouders de scheiding hebben geregeld. Doordat ze ons in elke stappen hebben meegenomen, is het proces voor hen prettig verlopen. Er is snel met elkaar afspraken gemaakt, maar er is wel de tijd genomen om samen met de kinderen aan de nieuwe situatie te wennen. Dat is iets wat Noor en Sam dan ook aan alle ouders willen meegeven die in dezelfde situatie terecht komen als hun ouders.

Het aantal echtscheidingen in Nederland blijft groeien. Ongeveer een op de twee huwelijken eindigt in een echtscheiding. Een scheiding heeft veel impact op ouders, kinderen en hun omgeving. Daar weten Sarah* (47 jaar) en Rick* (43 jaar) alles van. Zij zijn onlangs gescheiden na een huwelijk van 13 jaar. Hun scheidingsproces duurde 2,5 jaar en bracht veel met zich mee, zowel voor henzelf als voor hun twee dochters. Wij gingen met hen in gesprek.

Scheiden: wat betekent dat eigenlijk?

Bij een echtscheiding wordt een burgerlijk huwelijk of een samenlevingscontract beëindigd. Dit brengt niet alleen praktische regelzaken met zich mee, maar ook veel emoties. Sarah vertelt: “Een scheiding is niet te onderschatten. Je gaat als gezin uit elkaar en dan moet iedereen zijn plek weer vinden.” Voor Rick geldt hetzelfde. Hij vertelt dat het een uitdaging is om de relatie met je ex-partner op een andere manier vorm te geven. Vooral wanneer je uit elkaar gaat en samen kinderen hebt. “Een relatie met je ex-partner eindigt nooit als je kinderen hebt. Je moet je relatie anders vormgeven, want je bent geen geliefden meer van elkaar.”

Goede communicatie als sleutel tot succes

Sarah en Rick volgden samen de cursus ‘Kinderen uit de Knel’ bij Sterk Huis. Daarin leerden zij om een fijne manier met elkaar en hun kinderen om te gaan tijdens en na de scheiding. Goede communicatie zorgt dat je samen goede afspraken kan maken. Zo vertelt Sarah: “Soms werd ik geappt door onze dochter dat papa mij iets wilde vragen. Ik heb tijdens de cursus geleerd om de kinderen niet meer te laten bemiddelen, maar om altijd eerst met Rick zelf te communiceren als er iets aan de hand is.” Rick geeft de tip om met elkaar te bellen, in plaats van te appen: “Stop met appen, want appjes interpreteer je altijd fout. Bel met elkaar, dan kun je makkelijker van de ander horen hoe hij of zij iets bedoelt.”

“Je bent geneigd om te kijken naar alles wat fout gaat, of wat jij in de opvoeding van de kinderen anders zou doen als je ex-partner. Dat werkt niet. Tijdens de cursus leerde ik na te denken over wat Rick juist zo’n goede vader maakt. Ik leerde te kijken naar de positieve dingen, want die waren er zeker. Een goede tip daarvoor is om eens met kinderen foto’s terug te kijken van vroeger.”

Je blijft samen ouders van je kinderen

Sarah en Rick hebben de keuze gemaakt voor co-ouderschap. Sarah vertelt: “Het is belangrijk om zo snel mogelijk een convenant voor de kinderen op te stellen. Wij kozen voor co-ouderschap en zagen de kinderen allebei voor de helft van de tijd. Je moet dan wel in één keer je kind delen. Dat ben je niet gewend. We zijn hier goed uitgekomen, doordat we elkaar die 50% gunden. Los van verdrietige gevoelens beseften we ons dat we allebei net zo veel recht hebben om onze kinderen te zien.” Sarah en Rick adviseren om gebruik te maken van online templates, bijvoorbeeld voor het opstellen van een convenant voor de kinderen. Zo kun je dit gemakkelijk samen regelen.

Praktische en juridische zaken regelen

Iedere scheiding is anders, maar het is slim om zo snel mogelijk praktische zaken samen af te stemmen. “Onze scheidingsperiode werd lang opgerekt. We hadden een huis. Wat gingen we daarmee doen? Hoe veel schuld zat erop? Wilden we het verkopen of niet? We lieten dit lang sluimeren en dat gaf continu irritaties. Zo konden we niet verder. Regel alles zo snel mogelijk, want het wordt niet makkelijker als je er nog een half jaar mee wacht.” Uiteindelijk besloot Sarah ergens anders te gaan wonen en bleef Rick in hun oude huis wonen. Financieel gezien leverde dat een hele andere situatie op. Een tip van beide ouders is om één mediator met een juridische achtergrond in te huren, die je als onafhankelijk persoon kan helpen om goede afspraken te maken.

Het verwerken van emoties

“Scheiden lijkt op een rouwproces waarin gevoelens voorbij komen als boosheid en verdriet. Het is belangrijk die emoties te erkennen, te doorlopen en een plek te geven”, zegt Sarah. “Het lastige is dat je beide op een andere manier het scheidingsproces doorloopt. Soms zit de een nog in de ontkenningsfase, terwijl de ander al zijn spullen heeft gepakt”. Rick: ”Waar je eerst samen één geheel was, ben je dat ineens niet meer. We leerden tijdens de cursus om juist te kijken naar onze gemeenschappelijke interesses en overeenkomsten. Dat waren voor ons de kinderen, werk en carrière. Zo konden we weer wat meer tot elkaar komen.”

Naar jezelf durven kijken

Het gaat goed met Sarah en Rick. Ze zijn trots dat ze samen hulp hebben gevraagd en een traject zijn gestart. Vooral voor de kinderen. Volgens hen is dit gelukt, doordat ze beide naar zichzelf hebben durven kijken. “Het start altijd bij jezelf. Een ander de schuld geven is heel makkelijk, maar daar los je niks mee op. Je kunt alleen iets veranderen aan je eigen gedrag en niet aan dat van een ander. Als je durft te kijken naar jezelf en je eigen aandeel in de scheiding, dan gaat er een wereld voor je open.”

*Vanwege privacyredenen zijn de gebruikte namen in dit artikel gefingeerd.