Als je uit elkaar gaat moet er veel geregeld worden. Het internet staat bomvol informatie. Dit hebben wij gebundeld tot een handige checklist.
Checklist op maat
De checklist is interactief en je kunt hem online invullen, bewaren en steeds opnieuw erbij pakken. Dit is een checklist-op maat, die alleen toont wat voor jou van toepassing is. Neem de tijd om de vragen te beantwoorden en zo een checklist te maken die past bij jouw situatie. Hiervoor moet je een account aanmaken op deze website. Je kunt door in te loggen de checklist vaker bekijken, aanpassen of op een ander device (telefoon, laptop, tablet) bekijken. Jouw account is volledig anoniem en jouw gegevens worden verder nergens anders voor gebruikt. Je kunt de ingevulde checklist altijd opslaan als PDF of uitprinten.
Vragenlijst Checklist
Deze vragenlijst helpt je om de checklist zo samen te stellen dat je alleen die zaken ziet, die voor jou van toepassing zijn. Zoals hierboven beschreven staat, moet je daarvoor wel een account hebben en inloggen.
Checklist zonder account
Wil je de checklist gebruiken, maar geen account aanmaken? Dan kun je hem hieronder downloaden en digitaal gebruiken of uitprinten. Dit is de volledige checklist die niet is aangepast op jouw situatie. Je ziet alles en kunt hem invullen en zelf ergens bewaren of opslaan.
Welke papieren heb je nodig?
Voordat je alles gaat regelen, is het handig eerst alle nodige papieren te verzamelen die je nodig hebt.
Jaaropgaaf laatste jaar (voorafgaand)
Recente salarisstroken
Recente uitkeringsspecificaties
Jaarstukken
Aangifte Inkomstenbelasting laatste jaar (voorafgaand)
Aanslag Inkomstenbelasting laatste jaar (voorafgaand)
Laatste belastingaangifte verzamelinkomen i.v.m. eventuele toevoeging
Voorlopige teruggaaf belasting lopend jaar
Koopovereenkomst woning
Eigendomsakte
Hypotheekakte
Jaaroverzicht hypotheek
Polis levensverzekering
Recent bankafschrift hypotheeklasten
Opgaaf onroerendezaakbelasting
Opgaaf premie opstalverzekering
Kinderen
Jullie hebben besloten uit elkaar te gaan. Dat is vast geen makkelijke beslissing geweest. Er gaat een lastige tijd aankomen. Vooral voor jullie kinderen. Elk kind reageert anders op een scheiding, maar ieder kind zal het er moeilijk mee hebben. Ondanks dat jullie uit elkaar gaan, blijf je samen ouders van jullie kinderen. Je gaat als partners uit elkaar en niet als ouders. Samen blijf je verantwoordelijk voor de opvoeding en verzorging van jullie kinderen.
Zijn jullie kinderen minderjarig? Dan maak je samen een ouderschapsplan. Hierin staan afspraken over de wijze waarop jullie de verzorging en opvoeding van de kinderen gaan invullen en hoe jullie in de kosten van de kinderen voorzien.
Kies een omgangsregeling. Hoe gaan jullie de zorg- en opvoedingstaken verdelen?
Kies een verdeling van de kosten van opvoeding en verzorging. Jullie zijn beiden verantwoordelijk hiervoor. Jullie kunnen samen een verdeling maken van de kosten. Indien je daar samen niet uitkomt, kan je een alimentatieberekening laten maken via een mediator, een advocaat of via het Nibud.
Zijn jullie kinderen ouder dan achttien jaar? Dan hoef je geen ouderschapsplan op te stellen. Maak wel afspraken over kosten zoals onderhoud en studie. Totdat de kinderen de 21-jarige leeftijd hebben bereikt, zijn jullie als ouders onderhoudsplichtig.
Financiën
Als jullie uit elkaar gaan is het belangrijk om de geldzaken goed te regelen. Misschien hebben jullie een gezamenlijke spaarrekening? Heb jullie een woning? Zijn er schulden? Wie gaat er alimentatie betalen? Is er een samenlevingscontract of zijn er huwelijkse voorwaarden opgesteld? Wees goed voorbereid. De financiën goed regelen bij een scheiding voorkomt achteraf veel gedoe.
Bankzaken
Veel banken hebben een webpagina over bankzaken en scheiden.
Wij raden je aan om deze ook goed te lezen.
Hebben jullie samen een en/of rekening? Jullie kunnen de rekening overzetten op één naam of stopzetten.
Zorg wel dat ieder een nieuwe betaalrekening aanvraagt, als je die nog niet hebt.
Hebben jullie een gezamenlijke spaarrekening? Regel dat jullie spaartegoed wordt verdeeld.
Er kunnen de komende tijd nog gezamenlijke kosten komen. Daarom is het slim om niet meteen de gezamenlijke rekening op te zeggen.
Hebben jullie automatische incasso's? Zorg dat deze afgeschreven worden van een nieuwe rekening zo voorkom je verrassingen achteraf.
Verzekeringen
Uit elkaar gaan heeft gevolgen voor jullie verzekeringen. Het kan zijn dat jullie gezamenlijke verzekeringen hebben.
Ook is dit een mooi moment om te kijken of je geen goedkopere verzekering kan krijgen.
Bekijk welke verzekeringen jullie allemaal hebben lopen. Welke kan je opzeggen?
Wij raden het in iedergeval aan om onderstaande verzekeringen te checken:
Autoverzekering
Aanprakelijkheidsverzekering
Doorlopende reisverzekering
Inboedelverzekering
Rechtsbijstandverkering
Hebben jullie een levensverzekering? De waarde hebben jullie samen opgebouwd. Dit moeten jullie verdelen.
Uitkeringen en toeslagen
Jullie financiële situatie gaat veranderen. Als je uit elkaar gaat, heb je misschien recht op een uitkering of toeslagen.
Als je uit elkaar gaat, moet je dat op een bepaald moment doorgeven aan de belastingdienst via ‘Mijn toeslagen’.
Vanaf het moment dat je geen fiscaal partner meer bent, ontstaan de fiscale wijzingen. Informeer bij een beroepskracht (advocaat, mediator, belastingadviseur, accountant of Belastingdienst) wanneer jullie fiscaal partnerschap eindigt. Voor gehuwden gelden andere regels, dan voor samenwoners.
Hebben jullie co-ouderschap? Dan gelden er soms andere regels. Lees deze hier.
Verandert jullie inkomen? Dan heb je misschien recht op verschillende toeslagen. Check of je aanmerking komt voor:
Huurtoeslag Wonen jullie in een huurhuis en blijft een van jullie daar wonen? Door de verandering in inkomen kom je misschien in aanmerking voor huurtoeslag. Check hier
Zorgtoeslag Check hier of je in aanmerking komt voor zorgtoeslag nu jullie geen toeslagpartners meer zijn.
Kinderopvangtoeslag Hebben jullie kinderen die naar de opvang gaan? Als je uit elkaar gaat heeft dat gevolgen voor de kinderopvangtoeslag. Kijk hier of je recht hebt op kinderopvangtoeslag.
Kindgebonden budget Indien je na de scheiding alleenstaand ouder wordt verandert het kindgebonden budget. Check hier of je er voor in aanmerking komt.
Onvoldoende inkomen?
Als jullie na de scheiding geen of onvoldoende inkomen hebben en ook geen eigen vermogen hebben, kan je wellicht in aanmerking komen voor een WWB-uitkering. Mocht één van jullie niet in staat zijn om het inkomen aan te vullen door alimentatie te betalen, dan kan je een uitkering aanvragen.
Je toeslagen goed regelen is erg belangrijk. Doe je dit te laat, dan heb je de kans om veel geld mis te lopen. Als jullie fiscaal partnerschap eindigt, moet je deze wijziging dus doorgeven via ‘Mijn toeslagen’.
Alimentatie
Als je uit elkaar gaat, dan kan het zijn dat één van jullie alimentatie moet betalen.Je hebt partneralimentatie en kinderalimentatie. Alimentatie is een onderhoudsplicht. Ook al ben je gescheiden, je blijft tijdelijk financieel voor elkaar zorgen.
Maak met elkaar afspraken over de partneralimentatie. Een mediator, notaris of advocaat kan jullie hierbij helpen.
Hebben jullie kinderen? Bespreek met elkaar de hoogte van de kinderalimentatie. De afspraken komen in het ouderschapsplan te staan.
Meer weten over alimentatie? Kijk dan hier.
Dit zegt de Rijksoverheid over Alimentatie.
Ontvang jij partneralimentatie? Dan moet je dit opgeven bij de belastingdienst. Je hebt namelijk over dit inkomen nog geen belasting betaald. Houdt hier rekening mee, zodat je aan het einde van het jaar niet voor verrassingen komt te staan. Kinderalimentatie hoef je niet op te geven.
Betaal jij partneralimentatie? Dan kan je dit bij je belastingaangifte aftrekken. Dit is voordelig. Dat geldt niet voor kinderalimentatie. In 2020 gaan de regels stapsgewijs veranderen. Dan mag je minder aftrekken. Houdt hier rekening mee als je een inkomen hebt van meer dan € 68.000,00 euro bruto.
Wil je meer weten over de belastingaangifte?
De Belastingdienst heeft een speciale website over scheiden.
Pensioen
Als je uit elkaar gaat, moet je afspraken maken over de verdeling van het ouderdomspensioen dat jullie samen hebben opgebouwd. Dit pensioen moet verdeeld worden. In overleg mogen jullie hier ook andere afspraken over maken.
Er zijn twee manieren om het pensioen te verdelen.
Hebben jullie samen een pensioen opgebouwd? Dan hebben jullie beide recht op de helft. Maak afspraken over de verdeling.
Zorg ervoor dat jullie de gemaakte afspraken over het ouderdomspensioen binnen twee jaar na de scheidingsdatum doorgeven aan jullie pensioenfonds. Vaak regelt je advocaat of mediator dit voor jullie.
Zijn jullie op huwelijkse voorwaarden getrouwd? Dan kan er in jullie voorwaarden een andere regeling staan. Zoek uit wat jullie hebben afgesproken.
Op het moment dat een van jullie met pensioen gaat en jullie hebben er voor gekozen dit te verdelen, wordt het pensioen aan jullie beiden uitbetaald. Zorg dat jullie de scheiding op tijd doorgeven aan jullie pensioenfonds(en). Dit moet binnen twee jaar. Doe je dit niet? Dan betaalt het pensioenfonds het pensioen uit aan degene die het pensioen heeft opgebouwd.
Denk ook aan jullie nabestaandenpensioen; ook wel bijzonder partnerpensioen genoemd. Aan wie wordt de uitkering uitgekeerd indien één van jullie voor het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd komt te overlijden?
Schulden
Tijdens jullie relatie of huwelijk kunnen schulden zijn opgebouwd. Misschien zijn jullie wel een gezamenlijke lening aangegaan? Of hebben jullie nog een huurschuld? Jullie zijn hier samen verantwoordelijk voor. Zorg dat jullie goede afspraken maken.
Maak een overzicht van alle schulden.
Maak een verdeling tussen schulden vóór jullie relatie en de schulden die zijn opgebouwd tijdens jullie relatie.
Maak afspraken met schuldeisers. Hierbij is het handig als één van jullie de schulden afbetaald. De ander maakt dan de helft van het bedrag over. Maak hier afspraken over.
Kunnen jullie geen afspraken maken? Of zijn de schuldeisers niet akkoord? Dan kunnen jullie allebei een eigen lening afsluiten. Hiermee kan je dan jouw deel aflossen. Let op! Dit kost wel geld vanwege de rente die je dan betaalt over jouw persoonlijke lening.
Zijn jullie getrouwd? Dan zijn jullie voor alle schulden samen verantwoordelijk. Ook voor de schulden van voor jullie huwelijk (behalve als jullie na 1-1-2019 zijn getrouwd of jullie huwelijkse voorwaarden hebben opgesteld). Maak afspraken over de verdeling van de schulden.
Hebben jullie een gezamenlijke creditcard of een doorlopend krediet? Deze schulden zijn heel duur en lopen vaak snel op. Los deze schulden als eerste af.
Dit zegt de Rijksoverheid over schulden.
Belastingaangifte
Als je uit elkaar gaat dan verandert de belastingaangifte. Jullie kunnen de eerste aangifte na de scheiding samen doen. Dit kan ook voordelig zijn.
Maak de keuze of je samen of apart belastingaangifte doet. Kiezen jullie ervoor om het samen te doen? Dan blijven jullie nog het hele jaar fiscale partners.
Na jullie scheiding is belastingaangifte doen een lastige klus. Gebruik de speciale website over scheiden van de Belastingdienst bij de aangifte.
Website Belastingdienst samen of apart aangifte doen
Website Belastingdienst scheiden
De Belastingdienst heeft een Handboek Scheiden beschikbaar. Dit handboek gaat in op onderwerpen die kunnen spelen bij ‘het uit elkaar gaan’ en die belastingen of toeslagen raken. Het wordt aangevuld en gewijzigd bij veranderende wet- en regelgeving.
Als jullie een koophuis hebben, kunnen jullie de inkomsten en aftrekposten zo verdelen dat je optimaal profiteert. Na een scheiding kan dat niet meer. Blijven jullie nog één jaar fiscaal partner? Dan kunnen jullie in overleg bepalen hoe bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek wordt ingezet bij de belastingaangifte. Dit kan voordelig zijn.
Juridisch
De wijze waarop jullie uit elkaar gaan, hangt af of jullie zijn getrouwd, een samenlevingscontract hebben of bijvoorbeeld een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan. Om jullie scheiding officieel te maken moet je een advocaat of mediator inschakelen. Alleen een advocaat kan bij de rechtbank een echtscheidingsverzoekschrift indienen en er voor zorgen dat jullie echtscheiding wordt geregistreerd in de registers van de burgerlijke stand (dat is de officiële scheidingsdatum). Daarnaast is hulp ook erg fijn. Jullie moeten namelijk veel regelen. Een advocaat of mediator kan jullie hierbij helpen.
Om je scheiding definitief te maken moet je een advocaat inschakelen. Vraag je samen de scheiding aan? Dan kun je samen een advocaat kiezen, die tevens mediator is. De advocaat/mediator gaat met jullie in gesprek over de gevolgen van de scheiding, geeft juridisch advies, maakt alimentatieberekeningen en stelt het ouderschapsplan en het echtscheidingsconvenant op. Kortom, hij/zij zorgt ervoor dat de hele scheiding in onderling overleg wordt afgewikkeld. Als jullie het over een bepaald onderwerp niet eens kunnen worden, kan de mediator bemiddelen en ervoor zorgen dat jullie wel een afspraak maken.
Zijn jullie het niet eens met elkaar en overleg niet meer mogelijk? Dan kies je beiden een eigen advocaat. Ook advocaten zullen wel eerst proberen in overleg afspraken te maken. Pas als ook dat overleg niets oplevert, zal de advocaat een procedure bij de rechtbank starten en de situatie aan een rechter voorleggen.
Er zijn ontzettend veel advocaten en mediators die jullie kunnen helpen bij het uit elkaar gaan. Een betrouwbare en deskundige partner bij scheiden is ontzettend belangrijk. In onze Regio raden wij jullie de vFAS advocaten en mediators aan. Alleen dat zijn gespecialiseerde familierecht advocaten en mediators en zullen ten allen tijden proberen een vechtscheiding te voorkomen. Ze zijn er in getraind het belang van het kind voorop te stellen.
Een advocaat of een mediator inschakelen kost geld. Wanneer jullie niet genoeg inkomen hebben om dit te betalen, kan je een gefinancierde rechtshulp aanvragen. Jullie advocaat of mediator kan dit aanvragen. Meer informatie
Woning
Als jullie uit elkaar gaan dan moeten jullie een beslissing nemen over het huis waar jullie wonen. Blijft een van jullie er wonen? Of gaan jullie je huis verkopen? Wie is eigenaar van het huis? Jullie woonsituatie gaat als jullie uit elkaar gaan veranderen.
Koopwoning
Hebben jullie een hypotheek? Neem contact op met jullie hypotheekverstrekker.
Blijft er één van jullie in het huis wonen? Dan is er toestemming nodig van jullie bank. Degene die in het huis blijft wonen neemt de hypotheek over en dient de ander uit te kopen (als er sprake is van een overwaarde). De hypotheekverstrekker moet daarmee instemmen.
Blijf jij in het huis wonen? Dan kun je de hypotheek op twee manieren overnemen. We raden je aan om contact op te nemen met je bank.
> Uitkopen door eigen geld te gebruiken.
> Een extra hypotheek aangaan om je partner uit te kopen.
Verkopen jullie het huis? Neem contact op met een verkoopmakelaar.
Hadden jullie een koopwoning en is één van jullie in het huis blijven wonen? Let er dan op dat na twee jaar de aftrek van de hypotheekrente wijzigt. Lees hierover op de website van de belastingdienst
Moeten jullie het huis verkopen en zitten jullie met een restschuld? Als jullie een hypotheek hebben met Nationale Hypotheekgarantie (NHG) komen jullie misschien in aanmerking voor een kwijtschelding. Let op! Jullie komen hier alleen voor in aanmerking, als jullie beiden niet in staat zijn om de hypotheek te betalen.
Huurwoning
Hebben jullie een huurwoning? Als de woning op jullie beide namen staat geregistreerd, of jullie zijn getrouwd in gemeenschap van goederen, dan hebben jullie evenveel recht om in de woning te blijven. Beslis daarom wie er in het huis blijft wonen.
Vraag toestemming aan de verhuurder. Doe dit op tijd, want er moet een nieuw huurcontract worden opgesteld.
Staat de huurwoning niet op jouw naam? Dan moet je op zoek naar een nieuwe woning.
Wil jij zo snel mogelijk een nieuwe huurwoning? Kijk of je in aanmerking komt voor urgentie. Je krijgt dan voorrang bij een huurwoning zoeken. Vraag dit aan bij de woningcorporatie.
Moet je nu in je eentje de huur betalen? Misschien kom je in aanmerking voor huurtoeslag.
Check hier of je in aanmerking komt voor huurtoeslag.
Bezittingen
In de afgelopen jaren hebben jullie een gezamenlijke inboedel opgebouwd. De inboedel zijn alle spullen in het huis die van jullie samen zijn. Als jullie uit elkaar gaan, moeten jullie de bezittingen verdelen.
Maak een overzicht van al jullie bezittingen. Welke spullen zijn van wie en welke spullen zijn van jullie gezamenlijk? Zijn er huwelijkse voorwaarden of een samenlevingscontract met een staat van aanbrengsten?
Bepaal hoe jullie de spullen gaan verdelen. Komen jullie er niet uit? Vraag dan hulp van een advocaat of mediator. Hoe jullie de spullen verdelen, hangt ook af van jullie situatie:
Zijn jullie getrouwd in gemeenschap van goederen of hebben jullie een geregistreerd partnerschap zonder voorwaarden? Dan zijn de spullen automatisch van jullie samen. Zorg zelf voor een goede verdeling.
Zijn jullie getrouwd op huwelijkse voorwaarden of hebben jullie een geregistreerd partnerschap op voorwaarden? Dan hebben jullie afspraken gemaakt over het verdelen van de spullen.
Hebben jullie geen overeenkomst samen? Dan hebben jullie geen recht op elkaars bezittingen. Maak zelf afspraken over de verdeling.
De spullen van de kinderen zijn van de kinderen. Zowel in het huis van de moeder als van de vader zijn kinderslaapkamers nodig. Spreek af dat jullie samen voor die kosten opdraaien. Voor de kinderen is het prettig dat er zowel in het huis van de vader als de moeder, voor de kinderen herkenbare spullen staan.
Het Nibud heeft handige informatie over het verdelen van jullie spullen. Lees dit hier